Το Αγόρι

Το 1969 ο Ναγκίσα Όσιμα γύρισε «Το αγόρι» (Shonen), μια από τις καλύτερες ταινίες του. Είναι η εποχή που η Ιαπωνία βαριά λαβωμένη από την ήττα στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τις δύο ατομικές βόμβες στη Χιοροσίμα και το Ναγκασάκι, αρχίζει να συνέρχεται. Η οικονομία της χώρας γνωρίζει αλματώδη άνοδο και μπαίνει δυναμικά στην παγκόσμια βιομηχανική παραγωγή. Βέβαια όλη αυτή η γρήγορη αλλαγή δεν θα μπορούσε να μην επηρεάσει την κοινωνική διαστρωμάτωση δημιουργώντας κοινωνικές ανισότητες. Ο Όσιμα παίρνοντας ως αφορμή ένα πραγματικό περιστατικό που συνέβη το 1966 γυρίζει μια ταινία που ασκεί σκληρή κριτική στην ιαπωνική κοινωνία. Κεντρικό πρόσωπο είναι ένας 10χρονος ο οποίος θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει την ίδια την Ιαπωνία. Περιφέρεται στη χώρα μαζί με τον πατέρα του, τη μητριά του και το 2χρονο αδελφάκι του και κερδίζουν τα προς το ζην σκηνοθετώντας αυτοκινητικά ατυχήματα και ζητώντας χρήματα από τους οδηγούς. Σύντομα ο 10χρονος θα πάρει τη θέση της μητριάς του και θα αρχίσει εκείνος να πέφτει στις ρόδες των αυτοκινήτων, θεωρώντας αυτό που κάνει ως πολύ σημαντικό για την επιβίωση της οικογένειάς του. Στο μεταξύ ο πατέρας του που τραυματίστηκε στον πόλεμο, αρνείται να βρει μια κανονική δουλειά. Έτσι θα συνεχιστεί η εγκληματική καριέρα της οικογένειας μέχρι τη μέρα που η τραγική κατάληξη ενός σκηνοθετημένου ατυχήματος θα κάνει το αγόρι να συνειδητοποιήσει την πραγματικότητα. Η ταινία του Όσιμα είναι μια προσέγγιση εκείνης της μερίδας των ανθρώπων που παραμένουν στο περιθώριο του οικονομικού θαύματος. Βαθιά πολιτική δίνει μια εικόνα της κοινωνικής πραγματικότητας που βιώνουν οι Ιάπωνες 20 περίπου χρόνια μετά το τέλος του πολέμου. Μια κατάσταση η οποία μοιάζει με τη βίαιη ενηλικίωση του αγοριού, που μεγαλώνει χωρίς να έχει ζήσει παιδικά χρόνια. Θα μπορούσε το αγόρι να είναι η ίδια η Ιαπωνία, που από μια εθνικιστική πολεμική μηχανή μετατρέπεται ταχύτατα σε μια «κανονική» χώρα. Σε όλη τη διάρκεια της ταινίας ο 10χρονος πρωταγωνιστής παραμένει ανέκφραστος, ψυχρός κι αγέλαστος. Η απουσία συναισθήματος για τα όσα συμβαίνουν και για τα όσα ευθύνεται είναι χαρακτηριστική. Και το δάκρυ που κυλάει από τα μάτια του στο φινάλε, είναι η συνειδητοποίηση του κακού που έχει κάνει τόσο σε ατομικό αλλά και σε εθνικό επίπεδο. Αν και πέρασαν πάνω από 50 χρόνια που γυρίστηκε η ταινία και με τη συγκυρία της σύγχρονης οικονομικής αλλά και ηθικής κρίσης, παραμένει τραγικά επίκαιρη. Η περιθωριοποίηση και κατ’ επέκταση η εξαχρείωση πληθυσμιακών ομάδων οδηγεί σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις με απρόσμενη κατάληξη.